10 LÝ DO KHÔNG SỬ DỤNG THỰC PHẨM BIẾN ĐỔI GIEN (GMO)

Ngày 25/5/2013, nhiều cuộc biểu tình đã diễn ra tại 436 thành phố, thuộc 52 quốc gia, từ Hoa Kỳ, Canada đến các nước Nam Mỹ như Argentina và nhiều nước châu Âu, để phản đối Tập đoàn công nghiệp thực phẩm Monsanto, đặc biệt là các cây trồng biến đổi gen, thuốc trừ sâu và các sản phẩm hóa chất khác của hãng này. IRT (Institute for Resonsible Technology - Tạm dịch: Viện công nghệ mang tính trách nhiệm) cũng đã đưa ra 10 lý do không sử dụng thực phẩm biến đổi gien (GMO). 

10 LÝ DO KHÔNG SỬ DỤNG THỰC PHẨM BIẾN ĐỔI GIEN

1. GMO không có lợi cho sức khỏe

Viện Y học Môi trường Mỹ (AAEM) khuyến cáo các bác sĩ nên đưa chế độ ăn không có thực phẩm GMO cho tất cả bệnh nhân. Họ dẫn chứng các nghiên cứu trên động vật cho thấy sự tổn hại nội tạng, dạ dày và đường ruột khi chúng ăn GMO. Ngoài ra chúng còn bị rối loạn hệ miễn dịch, lão hoá nhanh, và vô sinh. Nghiên cứu trên con người cho thấy thực phẩm biến đổi gien có khả năng tồn lại trong cơ thể, gây ra lắm rắc rối lâu dài. Ví dụ, sau khi xơi đậu nành biến đổi gien vào bụng, thì DNA mà người ta cấy vào đậu nành (để biến đổi nó) có thể truyền sang vi khuẩn sống trong cơ thể ta (do vi khuẩn cũng ăn những thứ… ta ăn), dần dà vi khuẩn của cơ thể người cũng “biến đổi gien” luôn. Các công ty nghiên cứu GMO chủ yếu bỏ tiền để tạo ra giống chịu thuốc trừ sâu (ví dụ như giống bắp chịu được thuốc xịt Roundup), như vậy xịt thuốc Roundup lên bắp GMO là bắp vẫn không chết. Tuy nhiên thuốc Roundup vẫn dính trên bắp chứ không bay đi đâu cả, ăn bắp này cũng đồng nghĩa với việc ăn Roundup vô người. Thế nên các nhà khoa học còn tìm thấy chất độc của thuốc Roundup trong máu thai phụ và thai nhi.

Chuột sau khi ăn thực phẩm GMO – thí nghiệm của đại học Caen. (Ảnh trong bài lấy từ Internet)

Vô số vấn đề sức khỏe đã gia tăng sau khi GMO ra mắt thị trường vào năm 1996. Tỷ lệ người Mỹ mang hơn ba bệnh mãn tính tăng từ 7% thành 13% chỉ trong vòng 9 năm. Dị ứng thực phẩm cũng tăng vọt, những bệnh rối loạn như chứng tự kỷ, rối loạn sinh sản, các vấn đề tiêu hóa và những bệnh khác cũng trên đà tăng nhanh. Mặc dù không có đầy đủ nghiên cứu để khẳng định rằng GMO là yếu tố gây hại, các nhóm bác sĩ như AAEM khuyên chúng ta không nên chần chờ trong việc chủ động bảo vệ bản thân, đặc biệt là bảo vệ con trẻ – thành phần vốn chịu nguy cơ cao nhất.

Cô bé đi biểu tình chống GMO ôm biển đề chữ “Cháu không phải một thí nghiệm khoa học”

Bé Aixa, 5 tuổi, của tỉnh Chaco, Argentina. Sau khi Argentina bắt đầu trồng thực phẩm biến đổi gien giống Mỹ, tỷ lệ trẻ em bị dị tật cũng tăng vọt. Tỉnh Chaco – nơi trồng nhiều GMO và xịt thuốc Roundup của Monsanto – có số trẻ em dị tật cao gấp 4 lần. Bé Aixa có mụn đen mọc khắp người. Bác sĩ không cách nào chữa khỏi cho em được. Ảnh: Natacha Pisarenko

Tổ chức Sức khỏe Cộng đồng Mỹ và Tổ chức Y tá Mỹ là hai trong số nhiều nhóm y khoa lên án việc sử dụng hormone tăng trưởng biến đổi gien để chích cho bò, vì sữa từ bò tiêm thuốc này có nhiều hormone IGF-1 (nhân tố tăng trưởng tương tự insulin-1) – một chất có khả năng gây bệnh ung thư.

2. GMO gây ô nhiễm vô thời hạn

Cây trồng GMO thụ phấn chéo và hạt giống của chúng có thể bay đi xa. Vì thế nếu bạn muốn loại GMO khỏi bể gien đã pha tạp là chuyện không tưởng. “Ô nhiễm GMO” khi cây GMO tự nhân giống sẽ ảnh hưởng đến trái đất lâu hơn cả nạn biến đổi khí hậu cũng như chất thải hạt nhân. Mối nguy hại tiềm tàng quả thật rất lớn và nó đang đe doạ các thế hệ tương lai. Ô nhiễm GMO hiện còn gây tổn thất kinh tế cho các nông dân trồng trọt theo phương pháp hữu cơ hoặc không dùng giống GMO, họ thường phải vật lộn để giữ cho cây thuần chủng, nhưng chiến đấu với phấn hoa GMO bay trong gió là điều không tưởng.

Bà Vandana Shiva – nhà hoạt động vì môi trường kiêm người kêu gọi phát triển nông nghiệp hữu cơ nổi tiếng của Ấn Độ. Bà từng nói một câu rất hay “Khi đụng tới bản quyền hạt giống để kiếm chác một số tiền khổng lồ, các công ty sản xuất GMO nói ‘tiền là của chúng tôi’. Nhưng khi đụng đến vấn đề ô nhiễm hay nạn thụ phấn chéo hoặc an toàn sức khỏe, câu trả lời của họ là ‘chúng tôi không chịu trách nhiệm’”.

3. GMO làm tăng sự lạm dụng hóa chất diệt cỏ

Các công ty bán giống biến đổi đều thiết kế cho giống cây của họ khả năng “kháng thuốc diệt cỏ” – nhất là các loại thuốc độc hại. Điển hình như Monsanto bán giống cây Roundup Ready có tính kháng chịu thuốc diệt cỏ Roundup của họ.

Từ năm 1996 đến 2008, nông dân Mỹ đã phun 191,500 tấn thuốc diệt cỏ lên các cây GMO. Việc lạm dụng Roundup đã sinh ra “siêu cỏ” kháng thuốc, khiến nông dân lại càng phải sử dụng thêm nhiều thuốc độc hại mỗi năm. Điều này không chỉ gây hại cho môi trường, mà hóa chất diệt cỏ phun lên cầy trồng GMO sẽ tồn đọng lại trên chính cây trồng ấy. Chẳng hạn như thuốc Roundup có liên quan đến bệnh vô sinh, rối loạn hormone, dị tật và ung thư. Như đã giải thích ở trên, xơi bắp có xịt Roundup tức là xơi tí roundup vào người.

4. Biến đổi gien gây ra nhiều tác dụng phụ nguy hiểm

Vơi việc lai tạp gien với các giống cây không có họ với nhau, GMO mở lối cho một loạt những tác dụng phụ khôn lường. Hơn nữa, bất luận được cấy thêm gien nào vào, chính quá trình tạo ra một GMO đã có thể gây ra những tổn hại to lớn kèm theo. Cây GMO có thể sản sinh ra các loại độc tố, gây dị ứng, gây ung thư và khiến người ăn bị thiếu hụt dinh dưỡng.

5. Sự giám sát lỏng lẻo đầy hiểm nguy của chính phủ Mỹ

Các đánh giá an toàn lẫn sự kiểm soát hời hợt của chính phủ đã phớt lờ hầu hết các nguy cơ về sức khỏe và môi trường từ GMO. Nguyên nhân của thảm cảnh này mang nặng tính chính trị. Tỉ như Cục quản lý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) chẳng cần các công ty sản suất hạt giống GMO nộp một nghiên cứu nào về an toàn thực phẩm, cũng không chỉ thị ai phải dán nhãn GMO lên thực phẩm. Thế cũng có nghĩa là FDA cho phép các công ty đưa thực phẩm biến đổi gien vào thị trường mà không cần thông báo gì cho Cục. Họ biện hộ bằng cách nói rằng họ không có thông tin nào cho thấy thực phẩm biến đổi gien khác biệt đáng kể so với thực phẩm thường. Nhưng điều đó là dối trá. Một vụ kiện đã công bố các ghi chú của cơ quan mật vụ, cho thấy số đông các nhà khoa học trong đội ngũ FDA đều nhất chí rằng GMO có thể gây ra những tác dụng phụ khó lường và khó phát hiện. Họ đề xuất chính phủ tiến hành thêm các nghiên cứu dài hạn. Nhưng Nhà trắng đã lệnh cho FDA khuyến khích công nghệ sinh học, và viên chức phụ trách chính sách của cục này là Michael Taylor – kẻ từng là luật sư của Monsanto, và sau đó là phó giám đốc của công ty này. 

Ông Michael Taylor – quan chức cấp cao của FDA, sau đó là luật sư của Monsanto. Sau đó lại làm cho FDA, rồi Monsanto, rồi lại FDA. Liệu ta có tin nổi những gì ông này phán?

6. Ngành công nghiệp công nghệ sinh học sử dụng chiêu bài “khoa học thuốc lá”

(Khoa học thuốc lá: nghiên cứu khoa học do chính các công ty thuốc lá đổ tiền vào để lái kết quả nghiên cứu theo ý muốn, nhằm biện hộ rằng thuốc lá không hại sức khỏe cách đây mấy thập kỷ trước)

Các công ty công nghệ sinh học như Monsanto nói rằng Chất độc màu da cam, PCB và DDT là an toàn. Họ đang dùng những nghiên cứu qua loa, gian lận để cố thuyết phục chúng ta tin tưởng GMO. Tuy nhiên các nhà khoa học độc lập đã bắt quả tang những kẻ tung hỏa mù này, họ đã chứng minh rành rành cách các nghiên cứu do chính Monsanto tài trợ là chuyên né tránh việc tìm ra vấn đề, và cách các công ty này bóp mép hoặc phủ nhận các phát hiện bất lợi cho mình.

7. Công ty GMO đang tấn công và giữ kín các nghiên cứu và báo cáo độc lập

Nhiều nhà khoa học có lương tâm đã phát hiện ra sự nguy hại của GMO, thế nhưng các tập đoàn kinh doanh GMO và các hãng hóa chất lại quay sang tấn công, bịt miệng, gây áp lực với công ty của những khoa học gia này để khiến họ mất việc. Ai muốn nghiên cứu kỹ càng về GMO cũng thường bị từ chối tài trợ. Nhật báo Nature thừa nhận rằng “Một lô các nhà khoa học vô lương tâm đi bôi nhọ nghiên cứu của các nhà khoa học chân chính bằng thái độ có tật giật mình, mang tính đảng phái; điều này chẳng giúp gì cho việc nâng cao kiến thức”. Các nỗ lực phanh phui vấn nạn GMO từ phía truyền thông cũng thường gặp phải kiểm duyệt.

8. GMO gây hại cho môi trường

Các giống cây biến đổi gien và thuốc diệt cỏ kèm theo chúng có thể gây hại cho chim chóc, côn trùng, các loài lưỡng cư, hệ sinh thái biển, và sinh vật sống dưới đất. Chúng làm giảm sự đa dạng của sinh thái, gây ô nhiễm nguồn nước và không hề bền vững. Một ví dụ là cây biến đổi gien đang triệt tiêu dần môi trường sống của loài bướm chúa, số lượng bướm chúa đã giảm hơn 50% tại Mỹ. Báo cáo cho thấy thuốc diệt cỏ Roundup gây ra dị tật bẩm sinh cho loài lưỡng cư, làm chết phôi và rối loạn nội tiết. Thuốc còn làm tổn hại nội tạng của động vật ngay cả với liều lượng nhỏ. Người ta đã tìm thấy cây canola (cải dầu) biến đổi gien mọc dại ở Bắc Dakota và California, cây này có nguy cơ truyền lại gien kháng thuốc diệt cỏ cho các loài cỏ dại khác.

9. GMO không tăng sản lượng và có tác dụng ngược với việc cung cấp thực phẩm cho một thế giới đói ăn

Trong khi các phương pháp nông nghiệp bền vững phi GMO tại các nước đang phát triển đạt kết quả thuyết phục với sản lượng tăng từ 79% trở lên, thì GMO trung bình không hề làm tăng sản lượng. Minh chứng cho điều này là bản báo cáo “thất bại về sản lượng” hồi năm 2009 của Liên hiệp các nhà khoa học – đây là một nghiên cứu rõ ràng nhất từ trước tới giờ về cây trồng và sản lượng của cây biến đổi gien.

Tổ chức Quốc tế về kiến thức nông nghiệp, khoa học và công nghệ phát triển (IAASTD) đã công bố một báo cáo do hơn 400 nhà khoa học viết và được 58 chính phủ ủng hộ, trong đó nêu rằng sản lượng của cây trồng biến đổi gien “cho ra đủ loại kết quả” và trong một vài trường hợp thì “sản lượng bị giảm”. Bản báo cáo ghi chú rằng: “Các đánh giá chung về công nghệ này rất lạc hậu so với sự phát triển của nó, thông tin về GMO mang tính thêu dệt lẫn trái chiều, nên sự lưỡng lự về lợi ích cũng như tác hại của GMO là điều không thể tránh khỏi”. Họ xác định rằng các cây trồng GMO hiện tại không phù hợp cho mục đích xóa giảm đói nghèo, cải thiện dinh dưỡng, sức khỏe, hay cuộc sống nông thôn, không tạo cơ sở để phát triển một xã hội và môi trường bền vững.

Trái lại, GMO đang tiêu hao nguồn tiền và tài nguyên lẽ ra nên dùng cho các công nghệ an toàn, đáng tin cậy và thích hợp môi trường hơn.

10. Bằng việc tránh sử dụng thực phẩm biến đổi gien, người tiêu dùng góp phần tẩy chay GMO, tống khứ GMO ra khỏi nguồn thực phẩm của chúng ta

Do GMO không đem đến lợi ích gì cho người tiêu dùng, khi chúng ta bắt đầu không mua các thực phẩm GMO thì chúng và các mặt hàng có sử dụng chúng sẽ trở thành gánh nặng cho các công ty sản xuất. Các công ty thực phẩm sẽ đào thải GMO. Điển hình như châu Âu, vào năm 1999, ngay sau khi báo chí đưa tin về vụ bê bối trong thực phẩm GMO và cảnh báo người dân về những hiểm hoạ tiềm tàng, các nước châu Âu đã buộc chủ công ty phải dán nhãn cho thực phẩm biến đổi gien. Tại Mỹ, lúc người tiêu dùng phản đối hormone tăng trưởng biến đổi gien trong bò, họ đã loại thứ thuốc này ra khỏi các sản phẩm sữa của Wal-Mart, Starbucks, Dannon, Yoplait và hầu hết các công ty sữa khác ở Mỹ.

Monsanto đã chế ra chất diệt cỏ cực mạnh, Roundup, là cha đẻ của chất độc da cam mà sau đó quân đội Hoa Kỳ đã rải xuống chiến trường Việt Nam, giờ họ lại chế ra giống cây chịu đựng được chính chất diệt cỏ đó. Trong phòng thí nghiệm trồng loại cây này, bất cứ sâu bọ nào ăn phải lá, rễ, củ, hoa... của những giống này đều bị chết sạch. Sau khi chế thuốc diệt cỏ xong, Monsanto đi một bước tới điều vô cùng nguy hiểm cho con người đó là biến đổi gen của cây cỏ nông nghiệp. Đầu tiên, họ phun chất “Roundup” với nồng độ cực mạnh lên chỗ thí nghiệm rồi dùng lửa đốt cháy chỗ đó. Họ khám phá ra là có một loại vi khuẩn không bị hề hấn gì. Họ dùng DNA của vi khuẩn này và ghép vào cây trồng. Kết quả là họ cho ra đời một giống cây nông nghiệp có sức chịu đựng kinh khủng đối với lửa, tuyết, khí hậu khắc nghiệt và chất diệt cỏ của họ. Monsanto đã không dừng lại ở đó. Bước kế tiếp của họ là đem ra những hạt giống biến đổi gen này đi đăng ký bản quyền. Sau nhiều lần thất bại tại địa phương, họ đã thắng kiện tại Tòa Tối cao của Hoa Kỳ vào năm 1997. Theo phán quyết của tòa, Monsanto được làm chủ loại cây giống nào do họ biến đổi DNA và nguy hiểm hơn, họ sẽ có chủ quyền luôn với tất cả bất cứ vật gì, cây gì, thứ gì có mang DNA đó: nếu nó di truyền tới đâu, họ sẽ có chủ quyền ở đó. Việc hợp thức hóa việc làm của Monsanto của luật pháp là một việc kinh khủng vì từ nay về sau, họ sẽ làm chủ và toàn quyền kiểm soát sinh vật, thực vật và sự sống trên quả địa cầu qua sự ghép gen và phối giống của họ. Chưa hết, Monsanto sau khi được mở đường, họ liền mua hầu hết tất cả các công ty hạt giống nguyên thủy và sau đó biến đổi hết DNA của chúng. Họ đã đem đi đăng ký bản quyền và đã nắm trong tay hơn... 11.000 hạt giống trên thế giới. Nguy hiểm hơn nữa, Monsanto còn tạo ra một loại hạt giống có gen vô sinh. Hạt giống này sau khi cho ra hạt, chúng sẽ không thể trồng lại cho vụ mùa tới. Chúng là giống đã bị triệt sản: chỉ trồng được 1 lần thôi. Nếu phấn của chúng bay qua và phối hợp với giống khác, giống đó cũng sẽ mang gen vô sinh. Đương nhiên, con người, chim chóc, thú vật đã ăn phải loại thực phẩm này sẽ bị ảnh hưởng cực xấu tới sức khỏe.

Chính vì vậy, cho đến nay, châu Âu hết sức thận trọng với các cây trồng biến đổi gen. Theo AFP, chỉ mới có hai giống biến đổi gen, một giống khoai tây của công ty Đức BASF và một giống ngô của Monsanto là được cấp phép. Giống khoai tây nói trên đã thất bại trên thị trường, còn giống ngô MON 810 của Monsanto đã hết hạn cho phép 10 năm và không được cho phép trở lại, do bị nhiều nước phản đối. Còn theo AP, tại Hoa Kỳ, hệ thống siêu thị Whole Foods Markets Inc. mới đây tuyên bố, do đòi hỏi ngày càng lớn từ phía người tiêu dùng được sử dụng các thực phẩm không biến đổi gen, các hàng hóa của công ty sẽ phải ghi chú thành phần cây trồng biến đổi gen, nếu có, và việc này sẽ được thực hiện từ năm 2018.