Sau cuộc cách mạng Internet của thập niên 90 và những năm 2000, thế giới chứng kiến sự xuất hiện mạnh mẽ của một công nghệ mới dưới tên gọi Công nghệ Blockchain. Có lẽ, một trong những ứng dụng Blockchain phổ biến nhất chính là cryptocurrency mà đại diện tiêu biểu là đồng Bitcoin. Nhiều người biến đến Bitcoin, gọi đó là Blockchain 1.0, nhưng chưa thực sự hiểu rõ công nghệ Blockchain nền tảng là gì? Blockchain chỉ để ứng dụng trong tiền tệ hay còn những khả năng, tiện ích nào khác?
Trong bài viết này, bạn hãy cùng tìm hiểu một trong những công nghệ được dự đoán là có thể thay đổi thế giới như cách Internet đã làm trong thập kỷ trước – Công nghệ Blockchain.
Trong bài viết này, bạn hãy cùng tìm hiểu một trong những công nghệ được dự đoán là có thể thay đổi thế giới như cách Internet đã làm trong thập kỷ trước – Công nghệ Blockchain.
Blockchain là gì?
Nhiều người vẫn thường liên tưởng công nghệ Blockchain và Bitcoin là một. Bởi lẽ khi tra cứu Google, các kết quả luôn hiển thị Blockchain cùng với Bitcoin.
Blockchain là công nghệ đằng sau Bitcoin và giúp cho những đồng cryptocurrency như Bitcoin hoạt động.
Don & Alex Tapscott – tác giả cuốn Blockchain Revolution (2016) – đã định nghĩa:
“Blockchain là một loại sổ cái phân tán lưu trữ các giao dịch kinh tế không thể thay đổi, có thể được lập trình để lưu trữ không chỉ các giao dịch tài chính, mà còn là hầu như tất cả mọi thứ có giá trị.”
Mối quan hệ giữa công nghệ Blockchain (chuỗi khối) và Bitcoin được ví như cá với nước. Bitcoin như một con cá cần blockchain (nước) để sống. Nhưng nước thì không cần phải có cá. Do đó, tuy Bitcoin cần có blockchain để hoạt động, nhưng Blockchain không cần Bitcoin mới có giá trị.
Giá Bitcoin hiện tại:
Bitcoin (BTC)
$7,352.44 (-0.7%)
Rank
1
MCap
$133.23 B
Volume
$22.19 B
Sổ cái phân tán là gì?
Nói một cách đơn giản, Blockchain là một sổ cái phân tán. Blockchain chứa danh sách các giao dịch (transaction) tăng đều đặn được gọi là block (khối). Các block tất cả được kết nối một cách tuần tự với nhau. Mỗi block đều có liên kết với block trước đó.
Một khi block đã được đưa vào chain, nó sẽ không thể bị xóa bỏ, và trở thành một phần của cơ sở dữ liệu cố định chứa tất cả các giao dịch đã từng diễn ra kể từ khi blockchain vận hành.
Blockchain do ai tạo ra?
Blockchain đầu tiên được phát minh và thiết kế bởi Satoshi Nakamoto vào năm 2008 và được hiện thực hóa vào năm sau (2009) như là một phần cốt lõi của Bitcoin.
Qua việc sử dụng mạng lưới ngang hàng và một hệ thống dữ liệu phân quyền, blockchain của Bitcoin được quản lý tự động. Việc phát minh ra blockchain cho Bitcoin đã làm BTC trở thành đồng tiền kỹ thuật số đầu tiên giải quyết được vấn đề double-spending (lặp chi).
Công nghệ này của Bitcoin đã trở thành nguồn cảm hứng cho một loạt các ứng dụng khác.
Ý tưởng ra đời công nghệ blockchain
Dù chính thức ra mắt vào năm 2009, ý tưởng đằng sau công nghệ blockchain đã được mô tả ngay từ năm 1991 khi các nhà nghiên cứu Stuart Haber và W. Scott Stornetta giới thiệu một giải pháp thực tế về mặt tính toán để đánh dấu thời gian cho các văn bản số. Việc này nhằm mục đích để chúng không bị đề lùi ngày về trước hoặc bị can thiệp vào.
Hệ thống đã sử dụng một chuỗi gồm các khối được bảo mật bằng mật mã để lưu trữ các văn bản được đánh dấu thời gian. Vào năm 1992, các cây Merkle đã được tích hợp vào thiết kế, khiến nó trở nên hiệu quả hơn bằng cách cho phép một khối có thể tập hợp một vài văn bản.
Tuy nhiên, công nghệ này đã không được sử dụng và bằng sáng chế đã hết hạn vào năm 2004, bốn năm trước khi Bitcoin ra đời.
Đặc điểm của công nghệ blockchain
1. Cơ sở dữ liệu phi tập trung
Thông tin được tổ chức trên blockchain tồn tại dưới dạng cơ sở dữ liệu (CSDL) được chia sẻ và hòa hợp liên tục. Đây là cách để sử dụng mạng với những lợi ích rõ ràng. CSDL blockchain không được lưu trữ ở duy nhất một vị trí nào, nghĩa là các bản ghi được lưu trữ một cách công khai, dễ kiểm chứng. Không có một phiên bản tập trung nào của CSDL tồn tại, nên hacker cũng chẳng có cơ hội nào để tấn công nó.
Blockchain được lưu trữ bởi hàng triệu máy tính cùng lúc, dữ liệu của nó có thể truy cập bởi bất cứ ai trên Internet.
2. Bền vững
Công nghệ blockchain giống như Internet vì nó có một sức mạnh được tích hợp sẵn. Bằng cách lưu trữ những block thông tin giống nhau trên mạng lưới của mình, blockchain không thể:
- Bị kiểm soát bởi bất kỳ một thực thể nào
- Không có điểm thiếu sót, lỗi duy nhất nào
Do đó, blockchain hầu hết không có sai sót tự thân, mà chỉ bị lỗi từ mục đích của con người. Giống như Internet, blockchain sẽ tồn tại và bền vững theo thời gian.
3. Minh bạch
Bạn đều có thể kiểm tra từng giao dịch trên mạng lưới blockchain. Các thông tin công khai gồm địa chỉ ví của người gửi, người nhận, số tiền đã chuyển hay số dư của từng ví.
Với blockchain, thông tin là công khai và được truy cập bởi tất cả mọi người.
4. Không thể thay đổi
Thay đổi bất kỳ đơn vị thông tin nào trên blockchain nghĩa là phải sử dụng một lượng lớn máy tính để ghi đè lên toàn bộ mạng lưới.
Điều này là không thể. Vì vậy, thông tin đã ghi nhận trên blockchain là bất biến, không thể bị thay đổi.
5. Phi tập trung
Blockchain là công nghệ phi tập trung. Các giao dịch được thực hiện ngang hàng (peer-to-peer).
Mạng máy tính toàn cầu sử dụng công nghệ blockchain để cùng quản lý CSDL, ghi lại các giao dịch của Bitcoin. Tức là, Bitcoin được quản lý bởi mạng lưới của chính nó và không có trung tâm quản lý. Từ đó, không một thực thể nào có quyền quyết định trên blockchain, trừ khi nhận được đa số đồng thuận từ người dùng.
6. Bảo mật
Phương pháp bảo mật của blockchain sử dụng công nghệ mã hóa thông qua public key và private key.
Public key là địa chỉ của người dùng trên blockchain. Private key giống như mật khẩu, cho phép chủ sở hữu truy cập vào tài sản của mình.
Chỉ cần lưu trữ private key của bạn không cho bất kỳ ai biết, thì tài sản của bạn sẽ luôn an toàn.
Phân loại Blockchain
Hệ thống Blockchain thường được phân chia thành 3 loại: Public, Private và Permissioned Blockchain.
Public Blockchain
Đây là loại Blockchain mà bất kỳ ai cũng có quyền đọc và ghi dữ liệu. Quá trình xác thực giao dịch trên hệ thống Blockchain này đòi hỏi phải có hàng nghìn node tham gia (thậm chí nhiều hơn).
Vì vậy, Public Blockchain được đánh giá khá an toàn (vì chi phí để thực hiện một vụ tấn công vào hệ thống là rất cao).
Điển hình cho loại Blockchain này là các đồng tiền điện tử như Bitcoin, Ethereum…
Giá Ethereum hiện tại:
Ethereum (ETH)
$127.75 (-1.32%)
Rank
2
MCap
$13.93 B
Volume
$8.04 B
Private Blockchain
Người dùng chỉ được quyền đọc dữ liệu, không có quyền ghi (quyền này thuộc về một tổ chức bên thứ ba với độ tin cậy tuyệt đối). Bên thứ ba có toàn quyền quyết định mọi thay đổi trên Blockchain.
Thời gian xác thực giao dịch đối với Private Blockchain khá nhanh (vì chỉ cần một lượng nhỏ thiết bị tham gia vào giao dịch).
Ripple là một dạng Private Blockchain, hệ thống này chỉ cần 80% các node hoạt động ổn định là có thể tiến hành giao dịch.
Giá XRP hiện tại:
XRP (XRP)
$0.19 (-0.3%)
Rank
3
MCap
$8.34 B
Volume
$1.23 B
Permissioned Blockchain
Permissioned Blockchain hay còn gọi là Consortium Blockchain là một dạng của Private Blockchain nhưng bổ sung thêm một số tính năng nhất định.
Permissioned Blockchain là sự kết hợp giữa “niềm tin” khi tham gia vào Public Blockchain và “niềm tin tuyệt đối” khi tham gia vào Private Blockchain.
Permissioned Blockchain thường được dùng trong các ngân hàng hay tổ chức tài chính liên doanh.
Các cơ chế đồng thuận trong blockchain
Thuật toán đồng thuận là gì?
Thuật toán đồng thuận có thể được định nghĩa là một cơ chế mà qua đó mạng lưới blockchain đạt được sự đồng thuận.
Public Blockchain được xây dựng như là hệ thống phân tán. Vì không lệ thuộc vào một cơ quan trung ương nên các node cần phải đồng thuận về tính hợp lệ của giao dịch và đây là lúc để thuật toán đồng thuận thể hiện vai trò.
Thuật toán đồng thuận đảm bảo rằng các quy tắc giao thức đang được tuân theo và đảm bảo rằng tất cả giao dịch diễn ra một cách đáng tin cậy, nhờ vậy đảm bảo coin/token chỉ có thể được chi tiêu một lần trong giao dịch.
Có một số loại thuật toán đồng thuận. Các thuật toán được triển khai phổ biến nhất là Proof of Work (PoW) và Proof of Stake (PoS). Mỗi loại đều có ưu điểm và nhược điểm riêng khi cố gắng cân bằng giữa tính bảo mật với chức năng và khả năng mở rộng của mạng lưới.
Bằng chứng công việc (Proof of Work)
Proof of Work (PoW) là thuật toán đồng thuận đầu tiên được tạo ra. Nó được sử dụng trên Bitcoin và nhiều đồng tiền điện tử khác. Thuật toán Proof of Work là một phần thiết yếu của quá trình đào coin.
Đào coin dùng PoW liên quan đến nhiều nỗ lực giải hash. Vì vậy, khả năng tính toán càng lớn nghĩa là thực hiện được nhiều phép thử hơn trên mỗi giây. Nói cách khác, thợ đào có tỷ lệ hashrate cao có cơ hội tốt hơn để tìm một lời giải hợp lệ cho block tiếp theo.
Thuật toán đồng thuận PoW đảm bảo rằng thợ đào chỉ có thể xác nhận một block giao dịch mới và thêm nó vào blockchain nếu các node trên mạng lưới đạt được sự đồng thuận.
Bằng chứng cổ phần (Proof of Stake)
Thuật toán đồng thuận Proof of Stake (PoS) được phát triển vào năm 2011 như là một giải pháp thay thế cho PoW. Mặc dù PoS và PoW có các mục tiêu giống nhau, chúng có một số khác biệt và đặc thù cơ bản, đặc biệt là trong quá trình xác nhận block mới.
Nói tóm gọn, thuật toán đồng thuận PoS thay thế PoW bằng một cơ chế mà trong đó các block được xác nhận theo tỷ lệ cổ phần (stake) của những người tham gia.
Validator (tương đương với miner trong POW) được xác định bằng tỉ lệ cổ phần của đồng tiền điện tử chứ không phải bằng lượng công suất tính toán được phân bổ.
Blockchain Ethereum hiện đang dựa trên thuật toán PoW nhưng sẽ chuyển đổi sang PoS nhờ giao thức Casper sắp được phát hành nhằm tăng khả năng mở rộng của mạng.
Blockchain hoạt động như thế nào?
Theo phương pháp truyền thống, giao dịch sẽ được lưu trữ trong sổ cái. Những sổ cái này được khóa lại và cô lập nhằm đảm bảo tính chính xác và tính bất khả xâm phạm của chúng. Khi hoạt động các giao dịch, mỗi cơ quan, đơn vị phải duy trì những bản ghi (record) riêng để xác minh thông tin độc lập.
Ngược với kiểu truyền thông này, blockchain cũng là một sổ cái, tuy nhiên điểm khác biệt là sự tin cậy được tích hợp. Hay nói cách khác, Blockchain là sổ cái phân tán, được chia sẻ và đáng tin cậy. Do đó, nó hình thành một sổ cái kỹ thuật số mang tính tin cậy cao, trong đó ghi lại các giao dịch.
Điểm đặc biệt là sổ cái này được duy trì giữa những người tham gia mạng lưới. Khác với phương pháp truyền thống là có nhiều sổ cái độc lập và cô lập, thì đối với Blockchain, một bản ghi duy nhất được chia sẻ đến mỗi bên tham gia giao dịch.
Ghi block vào chain
Mỗi giao dịch đã xảy ra hoặc đang chờ xử lý sẽ được nhóm lại và lưu trữ trong một cấu trúc cố định được gọi là khối (Block). Thông qua giao thức đồng thuận, khi mỗi block được xác nhận là đúng và có độ tin cậy, thì block đó sẽ được liên kết vào chuỗi (Chain) và được gửi tới các bản sao (Copy) của sổ cái phân tán và lưu trữ bởi mỗi thành viên tham gia mạng lưới.
Khi mỗi block được tải vào sổ cái, nó được liên kết đến block trước đó bằng cách sử dụng những mã hash tương ứng của chúng. Điều này tạo thành một bản ghi hoàn toàn có thể theo dõi và không thể giả mạo trong blockchain.
Ưu và nhược điểm của blockchain
Ưu điểm
Phân tán
Vì dữ liệu blockchain thường được lưu trữ trong hàng ngàn thiết bị trên một mạng lưới gồm các node phân tán, hệ thống và dữ liệu có khả năng chống lại các lỗi kỹ thuật và các cuộc tấn công độc hại. Mỗi node mạng có thể sao chép và lưu trữ một bản sao của CSDL nên không xảy ra tình trạng điểm lỗi đơn: một node đơn khi offline sẽ không ảnh hưởng đến tính bảo mật của mạng lưới.
Ổn định
Các block đã được xác nhận rất khó bị đảo ngược, có nghĩa là một khi dữ liệu đã được ghi vào blockchain, việc loại bỏ hoặc thay đổi nó là vô cùng khó khăn. Nhờ vậy, blockchain trở thành một công nghệ tuyệt vời để lưu trữ hồ sơ tài chính hoặc bất kỳ dữ liệu nào khác khi cần phải theo dõi kiểm toán vì mọi thay đổi đều được theo dõi và ghi lại vĩnh viễn trên một sổ cái phân tán và công khai.
Ví dụ: một doanh nghiệp có thể sử dụng công nghệ blockchain để ngăn chặn hành vi gian lận từ nhân viên của mình. Trong kịch bản này, blockchain có thể cung cấp một hồ sơ an toàn và ổn định về tất cả các giao dịch tài chính diễn ra trong công ty. Điều này sẽ khiến nhân viên khó có thể che giấu các giao dịch đáng ngờ.
Không cần sự tin tưởng
Trong hầu hết các hệ thống thanh toán truyền thống, các giao dịch không chỉ phụ thuộc vào hai bên liên quan mà còn phụ thuộc vào một trung gian – chẳng hạn như ngân hàng, công ty thẻ tín dụng hoặc nhà cung cấp thanh toán.
Khi sử dụng công nghệ blockchain, điều này không còn cần thiết vì mạng lưới các node phân tán thực hiện xác minh giao dịch thông qua một quy trình được gọi là đào. Vì lý do này, Blockchain thường được gọi là hệ thống không cần sự tin tưởng.
Do đó, blockchain sẽ loại bỏ được rủi ro từ việc tin tưởng vào một tổ chức duy nhất và cũng giảm các chi phí chung và phí giao dịch bằng cách cắt giảm các bên trung gian và bên thứ ba.
Nhược điểm
Tấn công 51%
Thuật toán đồng thuận Proof of Work giúp bảo vệ blockchain Bitcoin đã được chứng minh là rất hiệu quả trong những năm qua. Tuy nhiên, có một vài dạng tấn công tiềm năng có thể được thực hiện nhắm vào các mạng blockchain, trong đó đặc biệt được nhắc tới nhiều là tấn công 51%.
Một cuộc tấn công như vậy có thể xảy ra nếu có một đơn vị kiểm soát hơn 50% sức mạnh hash (hashpower) của mạng lưới. Thực thể này sẽ có thể phá vỡ mạng lưới bằng cách cố ý ngăn chặn hoặc sửa đổi việc đặt các giao dịch.
Mặc dù về mặt lý thuyết là có thể xảy ra, nhưng thực tế là chưa bao giờ có cuộc tấn công 51% thành công nhắm vào blockchain Bitcoin. Khi mạng lưới phát triển lớn hơn, bảo mật sẽ tăng lên và rất khó có khả năng có thợ đào nào đó sẽ đầu tư số tiền và tài nguyên lớn để tấn công Bitcoin. Nên tốt hơn cả là thợ đào hành động trung thực để nhận thưởng.
Ngoài ra, một cuộc tấn công 51% thành công sẽ chỉ có thể sửa đổi các giao dịch gần đây nhất trong một khoảng thời gian ngắn vì các block được liên kết bằng cách mã hóa (thay đổi các block cũ hơn là điều không tưởng).
Sửa đổi dữ liệu
Không thể sửa đổi dữ liệu là một trong những đặc điểm nổi bật của blockchain, tuy nhiên đây cũng là nhược điểm không hề nhỏ.
Không thể sửa đổi dữ liệu không phải lúc nào cũng tốt. Việc thay đổi dữ liệu hoặc code blockchain thường rất phức tạp và thường cần có một hard fork, khi đó một chain sẽ bị bỏ đi và một chain mới được đưa lên.
Không hiệu quả
Các blockchain, đặc biệt là những loại đang sử dụng Proof of Work, là rất kém hiệu quả. Lý do là vì đào coin có tính cạnh tranh cao và cứ sau 10 phút lại có một người chiến thắng nên công sức của các thợ đào khác sẽ bị lãng phí.
Khi thợ đào liên tục cố gắng tăng sức mạnh tính toán, họ sẽ có cơ hội tìm được lời giải hợp lệ cao hơn. Do đó các tài nguyên được sử dụng bởi blockchain POW đã tăng đáng kể trong vài năm qua, và hiện tại lượng điện tiêu thụ dành cho Bitcoin đã vượt qua nhiều quốc gia, chẳng hạn như Đan Mạch, Ireland và Nigeria.
Khó khăn trong lưu trữ
Sổ cái phân tán của Blockchain có thể phát triển rất lớn theo thời gian. Blockchain Bitcoin hiện cần khoảng 200GB dung lượng lưu trữ. Tốc độ tăng kích thước hiện tại của blockchain có vẻ như vượt xa tốc độ tăng dung lượng lưu trữ của các ổ đĩa cứng.
Mạng lưới có nguy cơ mất các node nếu kích thước của sổ cái là quá lớn để cá nhân tải xuống và lưu trữ.
Ứng dụng blockchain trong thực tiễn
Vậy tóm lại, chúng ta có thực sự cần đến công nghệ blockchain hay không?
Để trả lời câu hỏi này, cùng tiendientu.org tìm hiểu những ứng dụng thực tiễn của blockchain nhé.
1. Hợp đồng thông minh (smart contract)
Sổ cái phân tán cho phép mã hóa hợp đồng đơn giản sẽ thực hiện khi các điều kiện cụ thể được đáp ứng.
Ethereum là một dự án blockchain mã nguồn mở được xây dựng đặc biệt để hiện thực hóa khả năng này.
Ở cấp độ phát triển hiện tại của công nghệ, các hợp đồng thông minh có thể được lập trình để thực hiện những chức năng đơn giản. Chẳng hạn, một công cụ phái sinh có thể được thanh toán khi một công cụ tài chính đạt được một chuẩn mực nhất định, với việc sử dụng công nghệ blockchain và Bitcoin cho phép thanh toán được tự động hóa.
2. Nền kinh tế chia sẻ (sharing economy)
Với các công ty như Uber và Airbnb phát triển mạnh mẽ, nền kinh tế chia sẻ đã là thành công không cần bàn cãi. Tuy nhiên, hiện tại, người dùng muốn sử dụng dịch vụ chia sẻ đi xe phải dựa vào một trung gian như Uber.
Bằng cách cho phép thanh toán ngang hàng, blockchain mở ra cơ hội tương tác trực tiếp giữa các bên – một kết quả kinh tế chia sẻ phi tập trung thực sự.
Ví dụ: OpenBazaar sử dụng blockchain để tạo ra một eBay ngang hàng. Tải ứng dụng và bạn có thể giao dịch với các nhà cung cấp OpenBazaar mà không phải trả phí giao dịch.
3. Gây quỹ (Crowdfunding)
Các sáng kiến gây quỹ cộng đồng như Kickstarter và Gofundme đang thực hiện công việc tốt cho nền kinh tế ngang hàng mới nổi. Sự phổ biến của các trang web này cho thấy mọi người muốn có tiếng nói trực tiếp trong việc phát triển sản phẩm.
Blockchain đưa lợi ích này lên một tầm cao mới, có khả năng tạo ra các quỹ đầu tư mạo hiểm có nguồn gốc từ đám đông.
4. Quản trị
Bằng cách làm cho các kết quả hoàn toàn minh bạch và có thể truy cập công khai, công nghệ CSDL phân tán có thể mang lại sự minh bạch hoàn toàn cho các cuộc bầu cử hoặc bất kỳ hình thức thăm dò ý kiến nào khác. Hợp đồng thông minh dựa trên Ethereum giúp tự động hóa quy trình này.
Ví dụ: Ứng dụng Boardroom cho phép tổ chức thực hiện việc ra quyết định thông qua blockchain. Điều này nghĩa là quản trị công ty trở nên hoàn toàn minh bạch và có thể kiểm chứng khi quản lý tài sản số, vốn chủ sở hữu hay thông tin, dữ liệu.
5. Chuỗi cung ứng
Người tiêu dùng ngày càng muốn biết rằng các công ty tuyên bố đạo đức về sản phẩm của họ là có thật hay không.
Sổ cái phân tán cung cấp một cách dễ dàng để xác nhận rằng nguồn gốc sản phẩm, quy trình sản xuất hay thông tin miêu tả trên bao bì có đúng hay không.
Đã có rất nhiều ứng dụng blockchain trong chuỗi cung ứng của các doanh nghiệp trên toàn thế giới.
6. Lưu trữ
Những tệp tin (file) được lưu trữ phi tập trung trên internet mang lại lợi ích rõ ràng. Dữ liệu phân tán trên toàn mạng lưới giúp bảo vệ các tệp khỏi bị hack hoặc bị mất.
Một ứng dụng nổi tiếng chính là BitTorrent (BTT). Trước đây, BitTorrent là dịch vụ chia sẻ file phổ biến của người dùng Internet. Sau khi được nhà sáng lập TRON (TRX) Justin Sun mua lại, BitTorrent được chuyển lên blockchain nhằm tăng cường tính bảo mật và phân quyền trong việc chia sẻ, lưu trữ file.
7. Dự đoán, cá cược
Ứng dụng thị trường dự đoán nổi bật là Augur (REP). Nền tảng Augur thực hiện các dịch vụ chia sẻ về kết quả của những sự kiện trong thế giới thực.
Người tham gia có thể kiếm tiền bằng cách cá cược vào dự đoán chính xác. Càng mua nhiều cổ phiếu trong kết quả chính xác, tỷ lệ xuất chi sẽ càng cao.
8. Bảo vệ sở hữu trí tuệ
Thông tin kỹ thuật số có thể được sao chép vô hạn và được phân phối rộng rãi nhờ internet. Điều này đã mang lại cho người dùng web trên toàn cầu khối lượng nội dung miễn phí khổng lồ. Tuy nhiên, người giữ bản quyền đã không may mắn như vậy – mất quyền kiểm soát đối với tài sản trí tuệ của mình và chịu thiệt hại về tài chính.
Hợp đồng thông minh có thể bảo vệ bản quyền và tự động hóa việc bán các tác phẩm sáng tạo trực tuyến – giúp loại bỏ nguy cơ sao chép và phân phối lại tệp.
9. Internet of Things (IoT)
Những người chơi lớn nhất trong ngành sản xuất, công nghệ và viễn thông đều đang cạnh tranh cho sự thống trị của IoT. Những cái tên khổng lồn như Samsung, IBM và AT&T.
Blockchain ứng dụng trong IoT sẽ giúp làm tăng hiệu quả hệ thống và cải thiện chi phí giám sát.
10. Quản lý danh tính
Chúng ta cần phải quản lý danh tính tốt hơn trên Internet. Sổ cái phân tán cung cấp các phương pháp nâng cao để chứng minh bạn là ai, cùng với khả năng số hóa tài liệu cá nhân của bạn. Có một danh tính an toàn sẽ rất quan trọng đối với các tương tác trực tuyến – ví dụ trong nền kinh tế chia sẻ. Danh tiếng tốt là điều kiện quan trọng nhất để thực hiện giao dịch trực tuyến.
11. AML và KYC
Chống rửa tiền (AML) và hiểu biết hành khách hàng (KYC) có khả năng kết hợp mạnh mẽ với blockchain.
Hiện tại, các tổ chức tài chính phải thực hiện quy trình nhiều bước, tốn nhiều lao động để xác minh AML và KYC cho mỗi khách hàng mới. Chi phí KYC có thể được giảm thông qua xác minh khách hàng xuyên tổ chức và đồng thời tăng hiệu quả giám sát và phân tích.
Ví dụ: Ứng dụng Trust in Motion (TiM) cho phép khách hàng chụp nhanh các tài liệu cá nhân (hộ chiếu, hóa đơn tiện ích,). Sau khi được ngân hàng xác minh, dữ liệu này được lưu trữ mã hóa trên blockchain.
12. Đăng ký quyền sử dụng đất
Là sổ cái có thể truy cập công khai, blockchain có thể làm cho tất cả các loại hồ sơ lưu trữ hiệu quả hơn.
Một số quốc gia đang thực hiện các dự án đăng ký đất đai dựa trên blockchain. Honduras là chính phủ đầu tiên công bố sáng kiến này vào năm 2015, mặc dù tình trạng hiện tại của dự án không rõ ràng.
Cộng hòa Georgia đã củng cố một thỏa thuận với Tập đoàn Bitfury để phát triển một hệ thống blockchain đăng ký quyền sử dụng đất.
Gần đây nhất, Thụy Điển tuyên bố thử nghiệm một ứng dụng blockchain cho quyền sử dụng tài sản.
13. Giao dịch chứng khoán
Chứng khoán hay thị trường tài chính truyền thống cũng rất thích hợp để ứng dụng blockchain.
Khi kết hợp với blockchain, xác nhận giao dịch trở nên gần như tức thời, trái ngược với việc mất 3 ngày (T+3) khi giao dịch chứng khoán hiện tại. Tuy nhiên, điều này sẽ dẫn đến các bên trung gian như cơ quan thanh toán bù trừ, kiểm toán viên và người giám sát bị loại bỏ khỏi quy trình.
Các câu hỏi liên quan đến blockchain
Blockchain có an toàn không?
Câu trả lời là CÓ.
Đối với cá nhân người dùng, public key và private key là cơ chế mã hóa rất an toàn. Nếu bạn lưu trữ private key đúng cách thì không ai có thể tự tiện truy cập tài sản trên blockchain của bạn được.
Đối với toàn mạng lưới, một blockchain càng lớn với số node càng nhiều thì càng khó bị hacker tấn công. Như đã khẳng định ở trên, việc tấn công 51% đối với mạng lưới Bitcoin là gần như không thể vì không ai có thể bỏ ra chi phí vô cùng lớn để kiểm soát số lượng lớn máy tính đang chạy node Bitcoin.
Blockchain có riêng tư không?
Bất cứ ai cũng có thể xem nội dung của blockchain – đó là tính minh bạch của blockchain.
Tuy nhiên, không ai có thể thực sự xác minh được thông tin của người giao dịch. Chúng ta chỉ có thể kiểm tra địa chỉ ví, số dư, chữ ký số hay username mà không biết được danh tính thực sự của người đó (tên, tuổi, quê quán, giới tính,… đều không biết được).
Hơn thế nữa, với các đồng privacy coin (đồng coin ẩn danh), bạn còn không thể truy nguyên về địa chỉ ví đã thực hiện giao dịch (vì đã bị mã hóa). Từ đó, thông tin được bảo vệ hoàn toàn.
Blockchain có cần đến coin, tiền mã hoá hay không?
Câu trả lời là KHÔNG.
Như đã giải thích ở đầu bài, đại diện cho cryptocurrency – Bitcoin – là cá, cần có blockchain là nước để sống. Tuy nhiên, bản thân nước không nhất thiết phải có cá.
Trên thực tế, blockchain không nhất thiết phải đi cùng với coin, token hay tiền điện tử. Từ những ứng dụng thực tiễn của blockchain đã trình bày ở trên, blockchain có thể kết hợp với nhiều ngành nghề khác nhau trong cuộc sống chứ không riêng gì lĩnh vực tài chính.
Dự án Blockchain vẫn có thể vận hành trơn tru mà không cần phát hành token hay coin. Do đó, khi đầu tư vào một đồng coin của dự án nào, bạn cần nghiên cứu kỹ xem đồng coin đó có thực sự được sử dụng trong dự án hay không? Tính ứng dụng của coin là gì? Đồng coin được sử dụng càng nhiều mới càng có giá trị.
Tương lai của công nghệ blockchain
Không phải tự nhiên mà cuộc cách mạng công nghệ blockchain hiện nay còn lớn hơn cuộc cách mạng Internet thời kỳ trước.
Những ứng dụng của blockchain hiện hữu từ công nghiệp sản xuất, dịch vụ, tài chính ngân hàng đến đời sống hàng ngày của mọi người.
Blockchain sẽ không chết mà chỉ ngày càng phát triển hơn, xuất hiện thêm nhiều hình thức và ứng dụng mới. Và nhiều người tin rằng blockchain sẽ thay đổi cuộc sống của chúng ta hơn cả thời đại của Internet.
Đến một lúc nào đó, người dùng sử dụng ứng dụng của blockchain mà không biết mình đang sử dụng nó, thì khi đó, công nghệ chuỗi khối đã thực sự len lỏi vào cuộc sống của mỗi chúng ta.
Tổng kết
Blockchain, công nghệ chuỗi khối là từ khóa “thời thượng” hiện nay. Có thể kể đến rất nhiều tiềm năng của blockchain sẽ được ứng dụng. Tuy nhiên, không thể phủ nhận là blockchain đang bị “hype” quá đà.
Cùng với cơn sốt cryptocurrency, blockchain thường bị nhầm tưởng phải liên quan đến tiền mã hóa. Tuy nhiên, trên thực tế, blockchain có thể tồn tại mà không cần đến coin hay token.
Theo thời gian, khi ứng dụng của blockchain ngày càng hiện hữu và phổ biến hơn, chúng ta sẽ đánh giá được tầm quan trọng của công nghệ mới này đến thế giới thực.
